Lost art of the napkin folding. Zapomniana sztuka "rzeźbienia" z serwetek.

Tym razem temat, którego nie powinno tu być a jednak ma trochę związku z krawiectwem i układaniem tkanin. Przygotowując referat na konferencję, sięgnęłam głębiej w problem organizacji balu oraz wszystkiego co temu towarzyszy. 

Today I presented about the art of fold napkin and the art research by Joan Sallas. When I research about Gotffried Taubert work as balls organiser in Danzig I find book about art of carving food and folding napkin edited in Danzig in 1639. It is translation famous work of Mattia Gieher or Mattias Jaeger wrote in Italian and konw as Li tre Trattati, from 1629.

D. Chodowiecki, Ilustracja z dziennika podróży do Gdańska, 1773

Jedną z takich rzeczy było dekorowanie stołów przy organizacji bankietów a drugą okazała się książka wydana w Gdańsku w 1639 roku.  Znalazłam ją przypadkiem i myślałam, że jest to książka kucharska ale okazałą się nią nie być. A czym była? 

 

M. Gieher (M.Jaeger), Trincier-Büchlein..., 1639, Danztigk(Danzig)

Książka Mathiasa Giehera (niem, Matthias Jäger) tłumaczona ówcześnie na język niemiecki z włoskiego (Li tre trattati)  Trincier-Büchlein: Das ist eine Anweisung, wie man nach Italienischer manier allerhand Speisen zerschneiden und vorlegen kan. Dantzigk, z 1639  czyli "Sztuka rzeźbienia i podawania różnego rodzaju posiłku we włoskiej manierze" (moje tłumaczenie). 

Li tre trattati, wizerunek autora M. Gieher, 1629

 Dziełko to było niezwykle popularne w kulturze niemieckiej przede wszytskim dlatego, że uznaniem cieszyło się dekorowanie stołów swoistymi "rzeźbami z serwetek". Mathias Gieher (1589 - 1639) pochodził z Bawarii w młodym wieku wyjechał do Włoch gdzie nauczył się sztuki rzeźbienia w owocach, warzywach i w sztuce krojenia mięs oraz przede wszystkim był znany jako dekorator stołów za pomocą sztuki układania serwet. W późniejszym wieku został nawet profesorem na uniwersytecie w Padwie gdzie nauczał tych umiejętności.

 This little book was extremely popular in German culture primarily because the recognition enjoyed decorating the tables with specific "sculptures of napkins." Gieher Mathias (1589 - 1639) came from Bavaria at a young age, he went to Italy, where he learned the art of carving in fruits, vegetables and meat cutting art and, above all, he was known as a decorator tables using the art offolding napkins. Later even became a professor at the University of Padua, where he taught these skills.

M. Gieher, Rodzaje stołów i dekoracje, Li tre trattati, 1629

 

Sama sztuka dekorowania stołów serwetami ,które najpierw dobrze krochmalono rozwinęła się w początkach XVI wieku we Włoszech. Być może miała ta sztuka jakieś związki z dekoracjami cukrowym z masy tragantowej, która była biała. późniejsze dekoracje XVIII wieczne przede wszystkim zaś biała porcelana biskwitowa, niejako także nawiązywała do takich dekoracji. 

Art of folding napkins decorate tables, which are first well  developed in the early sixteenth century in Italy. Perhaps this had some connection with art decorations tragacanth sugar, which was white. Late eighteenth century decorations and above all, white porcelain biscuit, somehow also alluded to such decoration.

Sztuka ta nie była powiązana z praktycznością - serwety stołowe nie służyły do wycierania ust i sztućców. Były to przede wszystkim rzeźby zdobiące stoły bankietowe, nawiązujące do mitologii, wydarzeń historycznych czy politycznych. Symbole jak tworzono za pomocą serwet wiązały się także z historią danego rodu. Dopiero w późniejszym okresie ( XIX wieku) zaczęto używać tej sztuki jako praktycznej, dekorującej stoły a serwety te stały się pomocne przy zachowaniu etykiety i higieny. Wydana w 1639 roku sztuka dekorowania stołów na modę włoską musiała być znaną i pożądaną przez gdańskich patrycjuszy, magnatów polskich rezydujących w Gdańsku i przyjmujących poselstwa. Także z pewnością korzystano z takich dekoracji przy okazji wjazdów polskich króli (Władysława IV, jego późniejszej żony Ludwiki Marii, Jana Sobieskiego itp.)

Art was not associated with practicality - no table cloths were used to wipe his mouth and cutlery. These were mainly sculptures adorning the banquet tables, referring to the mythology, historical or political events. Symbols as created by a drape is also associated with the history of the family. Only in the later period (nineteenth century) began to use the art as a practical, decorating tables and tablecloths they became useful in keeping the label and hygiene. Released in 1639 on the art of decorating tables Italian fashion had to be known and desired by the Gdansk patricians, Polish magnates residing in Gdansk. Also certainly benefited from such decoration on the occasion of Polish kings entries (Władysław IV, his wife Marie-Louise later, John Sobieski, etc.)

G.P. Harsdorfer, Różnorodne motywy dla serwet, Vollständig vermehrtes Trincir Buch, 1657

 

Styl ten wydaje się był także w użyciu w XVII i XVIII wieku. Inny autor Georg G. P. Harsdörffer w swojej Vollständig vermehrtes Trincir Buch z 1657 roku (także ukazało się kilka wydań w tym we Wrocławiu), także powołuje się na wydanie M. Giehera. W jego książce jednak można więcej zobaczyć rycin dotyczących samego układania serwet, zarówno pod względem tematycznym jak i technicznym. 

This style was also seems to be in use in the seventeenth and eighteenth centuries. Another author Georg G.P. Harsdörffer in its Vollständig vermehrtes Trincir Buch of 1657 years (also appeared in several editions including in Wroclaw, Breslau), also refers to the issue of M. Gieher. In his book, however, may be more to see figures relating to the laying of drape, both thematically and technically.

 

G.P. Harsdorfer,Vollständig vermehrtes Trincir Buch, 1657

 

G.P. Harsdorfer, Różnorodne motywy dla serwet, Vollständig vermehrtes Trincir Buch, 1657

G.P. Harsdorfer, Serwety falujące, Vollstanding ..., 1657

Tę zapomnianą sztukę składania serwet próbuje odtworzyć nietuzinkowy artysta kataloński Joan Sallas, zajmujący się sztuką składania papieru i serwet. Jego prace można było podziwiać na różnych wystawach poświęconych sztuce dekorowania stołów ( Drezno, Salzburg, Bath, Waddeson Manor). Wystawy te są efektem jego badań nad tą sztuką, próbując ją również odtwarzać. 

The forgotten art of fold napkin trying to play the Catalan artist Joan Sallas, dealing with the art of paper folding and drape. His work could be seen at various exhibitions devoted to the art of decorating tables (Dresden, Salzburg, Bath, Waddeson Manor). These exhibitions are the result of his research on the arts, trying to play it well.

 

Folded Beauty, Waddeson Manor, 2013

 

A. Klett, Springbrunnen, 1725

 

Joan Sallas i jego prace.

 Jego serwetkowe rzeźby dają wgląd jak wyglądać mogły pańskie bankiety od XVI do XVIII wieku. Tworzono wtedy istne galerie rzeźb z serwetek, dodając do nich żywe zwierzęta jak np. ptaki czy króliki. Kiedy goście wchodzili do jadalni wypuszczano je z misternie wykonanych klatek czy misek serwetkowych z których wylatywały albo króliki które kicały po całej sali jadalnej. Musiało to być dosyć specyficzne zjawisko. 

 His napkin sculptures give an insight into how they can look like yours banquets from the sixteenth to the eighteenth century. Then created a veritable gallery of sculptures of napkins, adding to them, such as live animals birds and rabbits. When guests entered the dining room, they were released with intricately made frames and bowls which flew serwetkowych or rabbits that run across the dining room. It must have been quite a unique phenomenon.

 

I kilka linków do filmów ukazujących kilka wystaw Joan Sallas'a: 

And some links to videos showing several exhibitions Joan Sallas:

 

https://vimeo.com/68075616

https://vimeo.com/68046511

https://vimeo.com/76157866

https://www.youtube.com/watch?v=syZ9LPi-s1k

More information I used from here.